Spring naar content

De zoekfunctie, de bevrijdende verjaring en erfdienstbaarheden

13 juni 2017

De uitdrukking “kennis is macht” zal de komende tientallen jaren zijn waarde gaan bewijzen. We leven immers in een tijd waarbij zelfs al op de basisschool wordt geleerd dat je alles kunt opzoeken. Parate kennis lijkt minder relevant. De digitale zoekfunctie bepaalt wat we aan de weet komen als we het tenminste willen weten. Het blind vertrouwen daarop ondermijnt onze parate kennis. Niemand zal immers zoeken naar iets waarvan men niet enig gevoel heeft dat het er wellicht is. Om te kunnen zoeken zal men op z’n minst de kennis moeten hebben waarop dan gezocht moet worden. Dit is de reden dat ik graag zoveel als mogelijk over van alles aan de weet wil komen.

Bij de bevrijdende verjaring en erfdienstbaarheden is kennis – zoals ik hiervoor bedoel – op meer manieren belangrijk. Op de eerste plaats moet je weten wat een erfdienstbaarheid is en op de tweede plaats wordt bij verjaring van je verwacht dat je weet wanneer iets begonnen is in de tijd. Een erfdienstbaarheid is een zakelijk recht waarmee een onroerende zaak belast kan worden. Die onroerende zaak noemt men in het jargon het dienende of lijdende erf. De erfdienstbaarheid is altijd in het belang, in het voordeel van een andere onroerende zaak. Dat wordt het heersende erf genoemd. Vaak is dat direct naast het lijdende erf gelegen. Een erfdienstbaarheid kan ontstaan door vestiging maar ook door verjaring. De bekendste erfdienstbaarheid is het recht van overpad of het recht van weg, maar andere erfdienstbaarheden zijn bijvoorbeeld het recht van riolering, (water-)leiding, bekabeling, beplanting.

Als een erfdienstbaarheid bewust wordt gevestigd dan gaan veelal de buren samen naar de notaris en die maakt dan een authentieke akte waarin staat welke erfdienstbaarheid op welk kadastraal perceel ten behoeve van welk ander perceel wordt gevestigd. Zo is recent een van onze klanten bij een notaris terecht gekomen omdat de buren op een diepte van twee meter in de grond een afvoerbuis wilden hebben over een lengte van een paar honderd meter. De buren hebben daarvoor niet alleen een passende vergoeding betaald, maar ze hebben uiteraard ook alle aanlegkosten voor hun rekening genomen. Omdat de betreffende grond behoorde tot een bedrijf moest er over deze “verkoop-”opbrengst wel belasting betaald worden. Een dergelijke erfdienstbaarheid kan vanwege die notariële vastlegging en inschrijving in het kadaster met een beetje geluk nog wel worden opgespoord op het World Wide Web.

Erfdienstbaarheden die door verjaring zijn ontstaan of gaan ontstaan, kunnen vaak niet met een zoekfunctie worden gevonden. Die ontstaan omdat iemand bijvoorbeeld vanaf enig moment de gelegenheid neemt om voortdurend gebruik te maken van de weg van de buurman om op het eigen perceel te kunnen komen. Als dan later aangetoond wordt dat die situatie al meer dan 20 jaar bestaat, ontstaat de erfdienstbaarheid door zogenaamde bevrijdende verjaring. Door de bevrijdende verjaring sluit na verloop van 20 jaar het recht aan bij de feitelijke situatie. Daar moet je als eigenaar, als rechthebbende kennis van hebben en die kennis kun je met een zoekfunctie echt niet googelen.