De wie? De WHOA!

In januari 2021 is de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA) ingegaan. Een instrument waarmee bedrijven die gebukt gaan onder een torenhoge schuldenlast, maar in principe wel levensvatbaar zijn, een faillissement kunnen afwenden. De WHOA kan worden aangewend als middel om de onderneming te herstructureren (het herstructureringsakkoord) dan wel om de onderneming te liquideren (het liquidatieakkoord). Dat wordt bereikt door middel van het sluiten van een onderhands akkoord met de crediteuren en aandeelhouders. Als niet iedereen wil meewerken kan de rechter de weigerachtige partijen op grond van de WHOA verplichten om toch in te stemmen met het onderhands akkoord. Het akkoord dient wel aan bepaalde wettelijke eisen te voldoen.

Allereerst is vereist dat schuldeisers en aandeelhouders in verschillende klassen worden ingedeeld als de rechten die zij bij een vereffening van het vermogen van de schuldenaar in faillissement hebben of de rechten die zij op basis van het akkoord aangeboden krijgen, zodanig verschillend zijn dat van een vergelijkbare positie geen sprake is.

Voorts is vereist dat het akkoord alle informatie bevat die stemgerechtigde schuldeisers en aandeelhouders nodig hebben om zich voor het plaatsvinden van de stemming een geïnformeerd oordeel te kunnen vormen over het akkoord. In elk geval moeten in het akkoord worden vermeld de financiële gevolgen van het akkoord per klasse, de waarde die naar verwachting gerealiseerd kan worden als het akkoord tot stand komt, de opbrengst die naar verwachting gerealiseerd kan worden bij een vereffening van het vermogen van de schuldenaar ingeval van een faillissement, en de procedure voor de stemming over het akkoord.

Daarnaast moet het akkoord worden voorzien van een staat van alle baten en lasten, een lijst van stemgerechtigde schuldeisers en aandeelhouders met het bedrag van hun vordering of het nominale bedrag van hun aandeel en de klasse waartoe zij behoren, en een beschrijving van onder meer de oorzaken van de financiële problemen en de reeds gedane pogingen deze op te lossen.

Als tenminste één klasse voor het voorgestelde akkoord heeft voorgestemd, kan het akkoord ter goedkeuring aan de rechter worden voorgelegd. Als deze het homologeert is het voor alle crediteuren en aandeelhouders die gerechtigd waren over het akkoord te stemmen bindend.

De rol van de rechter is beperkt. Het idee achter de WHOA is dat de mogelijkheid van het afdwingen van het akkoord bij de rechter, ertoe leidt dat er meer akkoorden tot stand zullen komen in het minnelijke traject (zonder rechter). Lukt dat niet, dan kunnen geschilpunten worden voorgelegd aan de rechter. Zo kan snel duidelijkheid ontstaan over de kans van slagen van het aangeboden akkoord. Eventueel kunnen nog wijzigingen worden aangebracht. Daarnaast kan de rechter een afkoelingsperiode afkondigen jegens de crediteuren, zodat er geen verhaalsmaatregelen getroffen kunnen worden. Ook kan een faillissementsaanvraag die na aanbieding van het akkoord is ingediend, door de rechter worden geschorst. De belangrijkste taak van de rechter is uiteraard het al dan niet goedkeuren van het akkoord.

De WHOA kan een oplossing bieden voor aan levensvatbare bedrijven in financiële nood. Die financiële nood zal echter ook vaak het struikelblok zijn. Het gehele WHOA-traject brengt namelijk aanzienlijke kosten met zich mee. Om die te kunnen voldoen is geld nodig en dat is nu juist hetgeen waar de ondernemer in kwestie gebrek aan heeft.